31 มกราคม 2553

อาหารกับการควบคุมเบาหวาน (Nutrition and Diabetes)

เรื่องอาหารการกินหรือโภชนาการที่ดี (Good Nutrition) เป็นหนึ่งในสิ่งสำคัญที่จะช่วยควบคุมโรคเบาหวาน แม้ผู้ป่วยจะฉีดอินซูลินหรือกินยารักษาเบาหวานอยู่แล้วก็ตามการควบคุมอาหารก็เป็นสิ่งจำเป็นที่ต้องทำควบคู่กันไป การควบคุมอาหารต้องมีความรู้เกี่ยวกับปริมาณสารอาหารแต่ละชนิดที่มีอยู่ในอาหาร ผู้ป่วยเบาหวานต้องเลือกกินอาหารให้หลากหลาย(ครบทั้ง 5 หมู่) ในปริมาณที่พอเหมาะกับความต้องการของร่างกายเพื่อให้ร่างกายได้รับสารอาหารครบถ้วนและได้สัดส่วนที่ถูกต้อง

การควบคุมอาหารในผู้ป่วยเบาหวานต้องมีการปรับพฤติกรรมการกินอาหารเนื่องจากผู้ป่วยส่วนมากจะมีพฤติกรรการกินอาหารแบบตามใจปากและไม่ได้ใส่ใจเรื่องคุณภาพของอาหารที่กินว่ามีสารอาหารที่มีประโยชน์หรือมีสารอาหารที่เกินความจำเป็น(ไขมัน,แป้ง,น้ำตาล) หรือไม่ การควบคุมอาหารควรทำแบบค่อยเป็นค่อยไปและค่อยๆปรับพฤติกรรมการกินของผู้ป่วยเบาหวาน ในความเป็นจริงแล้วอาหารของผู้ป่วยเบาหวานก็ไม่ได้แตกต่างไปจากอาหารของคนทั่วไปคือกินได้ทุกอย่างเหมือนคนทั่วไปเพียงแต่ต้องควบคุมในเรื่องปริมาณการกินให้อยู่ในความพอดีจึงจะเป็นประโยชน์ต่อการป้องกันและลดความรุนแรงของโรคแทรกซ้อนที่อาจจะเกิดขึ้นได้

การควบคุมอาหารในผู้ป่วยเบาหวานมีจุดมุ่งหมายที่สำคัญคือเพื่อควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้อยู่ในระดับปกติหรือใกล้เคียงกับระดับปกติให้มากที่สุด ซึ่งจะเป็นการป้องกันและชะลอการเกิดโรคแทรกซ้อนให้เกิดขึ้นช้าที่สุด การควบคุมอาหารในผู้ป่วยเบาหวานยังทำเพื่อควบคุมน้ำหนักตัวให้อยู่ในเกณฑ์ที่พอเหมาะ(ขึ้นอยู่กับเพศ อายุและกิจกรรมประจำวัน) หากผู้ป่วยเบาหวานไม่ควบคุมอาหารปล่อยให้น้ำหนักเกินมาตรฐาน (อ้วน) ความอ้วนจะมีผลทำให้ร่างกายดื้อต่อฮอร์โมนอินซูลิน การควบคุมอาหารไม่ให้อ้วนจะทำให้อินซูลินทำงานออกฤทธิ์ได้ดีขึ้น(ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด)

การคำนวณน้ำหนักมาตรฐานอย่างง่ายๆ เพื่อประโยชน์ในการควบคุมน้ำหนักคือ

สำหรับผู้ชายน้ำหนักที่เหมาะสม (ก.ก.) คือ ความสูง(ซ.ม.) – 100

สำหรับผู้หญิงน้ำหนักที่เหมาะสม (ก.ก.) คือ {ความสูง(ซ.ม.)-100} – 10 %

ค่าน้ำหนักมาตรฐานที่ได้นี้จะบวกลบได้อีกประมาณ 3-5 กิโลกรัม ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับโครงสร้างของร่างกาย หากผู้ป่วยมีน้ำหนักมากกว่าค่ามาตรฐานจะพิจารณาได้ว่า “อ้วน”

การควบคุมอาหารเป็นสิ่งสำคัญมากในการควบคุมเบาหวาน เพื่อให้การควบคุมอาหารเป็นไปอย่างได้ผลผู้ป่วยเบาหวานควรได้รับคำแนะนำที่ถูกต้องจากนักโภชนาการในเรื่องการเลือกกินอาหารเพื่อนำไปใช้ในชีวิตประจำวันได้จริงในการเลือกกินอาหารให้ถูกชนิดและได้สัดส่วนที่ถูกต้องอันจะส่งผลดีต่อการป้องกันและชะลอการเกิดโรคแทรกซ้อนและทำให้การควบคุมเบาหวานเป็นไปได้ด้วยดี.