14 มกราคม 2553

เบาหวานลงไต โรคแทรกซ้อนที่เกิดขึ้นกับไตจากเบาหวาน (Diabetes & Kidney Disease)

อาการเริ่มแรกของโรคแทรกซ้อนที่เกิดจากโรคเบาหวานทำให้เกิดเบาหวานลงไตคือการตรวจหาโปรตีนแอลบูมิน (Albumin) ในปัสสาวะ หากตรวจพบสารชนิดนี้ในปัสสาวะนั่นคือได้เกิดโรคแทรกซ้อนจากเบาหวานแล้ว โรคเบาหวานเป็นโรคที่ทำให้เกิดโรคแทรกซ้อนตามมาได้หลายโรคจึงเป็นเหมือนจุดเริ่มต้นให้เกิดโรคที่ร้ายแรงต่างๆ ผู้ป่วยเบาหวานต้องควบคุมอาการของโรคให้ดีอย่าให้เกิดอาการแทรกซ้อนจากเบาหวานได้

ความรุนแรงของโรคเบาหวานลงไตจะแบ่งออกได้เป็น 2 ระยะคือ ภาวะไมโครแอลบูมิน (Microalbumin) และ ภาวะแมคโครแอลบูมิน (Macroalbumin) ความรุนแรงจะขึ้นอยู่กับระดับโปรตีนแอลบูมินที่ตรวจพบในปัสสาวะ หากปริมาณโปรตีนแอลบูมินที่อยู่ในปัสสาวะมีปริมาณ 30 – 300 มิลลิกรัมต่อวันคือภาวะไมโครแอลบูมิน ส่วนภาวะแมคโครแอลบูมินจะมีปริมาณโปรตีนแอลบูมินมากกว่า 300 มิลลิกรัมต่อวันขึ้นไป แต่หากผู้ป่วยเบาหวานควบคุมอาการของโรคได้อย่างดีเมื่อเริ่มภาวะไมโครแอลบูมินก็จะมีโอกาสกลับคืนสู่ภาวะปกติได้

สิ่งที่แย่สำหรับผู้ป่วยเบาหวานที่เริ่มเข้าสู่ภาวะไมโครแอลบูมินคืออาการของโรคเบาหวานลงไตในระยะนี้จะไม่มีอาการอะไรที่ให้สังเกตได้อย่างเด่นชัดทำให้ผู้ป่วยไม่ตัวกว่าจะรู้ตัวก็เข้าสู่ภาวะแมคโครแอลบูมินเสียแล้ว ปริมาณของโปรตีนแอลบูมินที่อยู่ในปัสสาวะจะรั่วออกมาจากไตหากรั่วมากขึ้นจะทำให้อาการเบาหวานลงไตชัดเจนมากขึ้น

สิ่งสำคัญคืออย่าประมาทผู้ป่วยเบาหวานต้องดูแลสุขภาพโดยการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้อยู่ในระดับที่เหมาะสมจำกัดอาหารประเภทโปรตีน ควบคุมอาหารและความดันโลหิต (Blood Pressure) อย่างเคร่งครัด ไม่ใช่ว่าพออาการโรคเบาหวานไม่ได้กำเริบก็ไม่เห็นประโยชน์ที่จะควบคุมดูแลสุขภาพ การจะตรวจพบว่าผู้ป่วยเริ่มเป็นเบาหวานลงไตในภาวะไมโครแอลบูมินนั้นต้องอาศัยการตรวจปัสสาวะโดยวิธีพิเศษซึ่งผู้ป่วยส่วนมากไม่ค่อยทำกันจึงทำให้อาการเบาหวานลงไตค่อยๆสะสมมากขึ้นกว่าผู้ป่วยจะรู้ตัวก็เข้าสู่ภาวะแมคโครแอลบูมินแล้ว

เบาหวานลงไตมักจะแสดงอาการที่เท้าคือ เท้าบวมอาจบวมบ้างยุบบ้างสลับกันไปแล้วเท้าก็จะบวมถาวรจนลุกลามกลายเป็นบวมไปทั้งตัว สิ่งที่เกิดขึ้นไปพร้อมกับเบาหวานลงไตคือการมีความดันโลหิตสูง (Hypertension) จนสุดท้ายจะเข้าสู่ภาวะไตวายเรื้อรังซึ่งจะมีอาการคลื่นไส้ อาเจียน อ่อนเพลีย เบื่ออาหาร ซึมจนไม่มีสติและอาจชักได้ นอกจากนี้อาจมีอาการน้ำท่วมปวดและภาวะหัวใจล้มเหลวอีกด้วย

ภาวะไตวายเรื้อรัง Chronic renal failure (CRF) จะรักษาโดยการล้างไต อาจจะล้างไตโดยวิธีล้างไตโดยการฟอกไตผ่านเครื่องไตเทียม หรือการล้างไตผ่านทางช่องท้อง หากเบาหวานลงไตจนกลายเป็นภาวะไตวายเรื้อรังแล้วในขั้นสุดท้ายของการรักษาคือการผ่าตัดเปลี่ยนไต ทั้งนี้ผู้ป่วยต้องมีสภาพร่างกายและมีไตที่เหมาะสมกับเนื้อเยื่อของผู้ป่วยจึงจะสามารถรักษาโดยการผ่าตัดเปลี่ยนไตได้.